21 NİSAN VE İKİ SEVDA

Yeni oyunculara yer açmak için rolünü tamamlayan her oyuncu son selamını vererek ayrılır dünya sahnesinden.  Şairin dediği gibi dolup boşalan bir handır. Bazen birilerin hayata gelişi selamdır, bazen de birilerin vedası dır.

İşte 21 Nisan böyle bir gündür edebiyat dünyası için. Ahmet Arif’in selamı, Kemal Tahir’in vedası gibi. Bize de düşen iki ustayı yad etmek..

Ahmet Arif ustayla başlayalım isterseniz hayatını çeşitli kaynaklardan derlemek yerine hasretinden prangalar eskitilen kitabın tüm şiirlerine konu olan sevdasına değinmeden geçmek olmaz.  Yokluğun, Cehennemin öbür adıdır/ Üşüyorum, kapama gözlerini..." diye yazmıştı Ahmed Arif tek kitabına da adını veren ünlü şiiri 'Hasretinden Prangalar Eskittim'in son dizelerinde. O gözler neredeyse tüm şiirlere konu olan ve Leylim diye hitap edilen  Leyla Erbil’dir.  Edebiyat tarihimizin bu büyük sırrı Ahmed Arif'in Erbil'e yazdığı mektuplarla ortaya çıktı. 1954-1957 ve en son 1977'de olmak üzere 60'ın üzerinde mektup göndermiş Ahmed Arif. Bu sevda 60 yıl sonra bu mektuplarla ortaya çıkmıştır. Ahmet Arif’in oğlunun izni alındıktan sonra en önemlisi Leyla Erbil de bu sevgiye saygısından olsa gerek hayattayken yayınlanmasını istememiş ‘ben öldükten sonra’ şartıyla izin vermiştir.

İlk mektubunu 5 mayıs 1954’te Bismil den gönderilmiştir. Mektup leyla, zalim leyla diye başlar ve senin diye bitirdiği ilk mektuplarında Leyli sevgili Ahmet Arif te körkütük aşık dır. Fakat daha sonra ki mektuplarda Leyla Erbil dostluğun sınırını çizmiş ve zamanla derinleşmiştir. Bu durumu kabullendiği yine mektuplarından ‘ilk sen mağlup ettin beni’ dizlerinden anlaşılır. Leylisine mektuplarda ‘Sen ister dostum ol ister sevgilim, yeter ki hayatımda ol.

Sevdan Beni 

Terketmedi sevdan beni, 
Aç kaldım, susuz kaldım, 
Hayın, karanlıktı gece, 
Can garip, can suskun, 
Can paramparça... 
Ve ellerim, kelepçede, 
Tütünsüz uykusuz kaldım, 
Terketmedi sevdan beni... 

Gelelim 21 Nisanda dünya sahnesinden ayrılan büyük usta Kemal Tahir’e. Kısaca hayat hikayesine değinirsek; 5 Nisan 1910’da İstanbul’da doğdu. 21 Nisan 1973′te İstanbul’da yaşamını yitirdi. Asıl ismi Kemal Tahir Demir. Deniz yüzbaşı olan babası, Sultan II. Abdulhamid’in yaverlerinden. Babasının görevleri nedeniyle ilk eğitimini Türkiye’nin çeşitli yerlerinde tamamladı. 1923′te İstanbul Kasımpaşa’daki Cezayirli Hasan Paşa Rüştiyesi’nde mezun oldu. Galatasaray Lisesi’nde 10′uncu sınıftayken öğrenimini yarıda bıraktı. Avukat katipliği, Zonguldak Kömür İşletmeleri’nde ambar memurluğu yaptı. İstanbul’da Vakit, Haber, Son Posta gazetelerinde düzeltmenlik, röportaj yazarlığı, çevirmenlik yaptı. Yedigün, Karikatür dergilerinde sayfa sekreteri oldu. Karagözgazetesinde başyazarlık, Tan gazetesinde yazı işleri müdürlüğü yaptı. 1938′de Nâzım Hikmet’le beraber Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nde “askeri isyana teşvik” suçlamasıyla yargılandı. 15 yıl hapse mahkum oldu. Çankırı, Çorum, Kırşehir, Malatya ve Nevşehir cezaevlerinde yattı. 12 yıl sonra 1950’de genel afla özgürlüğüne kavuştu.  12 Yıllık hapishane hayatında 28’inde girip 40’ında çıkan yazarımız Anadolu insanının yaşamlarına ve dramlarına tanıklık etmiş bu birikimleri kitaplarına aktarmıştır. Kitaplarında doğal akıcılık, toplumsal olaylar ve yöresel dil ağırlıklıdır. Türk toplumunun siyasal, sosyal ve kültürel yapısı ile Marksizm arasında ki çelişkileri yaşadı. Romanların hepsi içinde bulunduğu toplumun sorunlarına ve yapısını içeren gerçekçi bir yaklaşımla kaleme alınmıştır. Türk toplumunun sosyal yapısının düzenlenmesi ve ilerlemesini adanmış bir sevda, bazen mutlu olmuş bazen yaşadığı çelişkilerle mutsuzluk içinde debelenmiş bir ömür.

Eserleri; Göl İnsanları

Sağırdere,Esir  Şehrin İnsanları, Körduman, Rahmet Yolları Kesti, Yediçınar Yaylası, Köyün kamburu, Kelleci Memet, Yorgun Savaşçı (roman), Bozkırdaki Çekirdek, Devlet Ana, Esir Şehrin Mahpusu, Kurt Kanunu, Büyük Mal, Yol Ayrımı, Namusçular, Karılar Koğuşu, Hür Şehrin İnsanları

Damağası, Harem'de Dört Kadın

Evet iki yaşam, biri bir siyah göze, birisi Türk toplumunun sosyal yapısının düzenlenmesi ve ilerlemesinE adanmış bir sevda, bazen mutlu olmuş bazen yaşadığı çelişkilerle mutsuzluk içinde debelenmiş bir ömür. Sevdaları ne olursa olsun, yaşadıkları toplumun özellikleri ile bize sunan iki büyük ustaya selam olsun.